Pengerusinya, Edmund Bon yang juga wakil Malaysia ke AICHR, berkata langkah itu bagi menangani tiada perjanjian serantau yang boleh dikuatkuasakan setanding konvensyen hak asasi manusia antarabangsa Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu.

“Kami hanya mempunyai (konvensyen) tidak mengikat ketika ini. Tahun ini, sebagai contoh, kami akan melancarkan instrumen tidak mengikat mengenai hak alam sekitar serta hak kepada pembangunan dan keamanan.

“AICHR telah berbincang selama beberapa tahun untuk meneliti konvensyen hak asasi manusia mengikat berhubung isu utama membabitkan wanita, kanak-kanak dan orang kurang upaya,” katanya kepada FMT.

Pelan kerja lima tahunnya (2026-2030), yang dikemukakan kepada menteri luar Asean di Kuala Lumpur awal bulan ini memperincikan siri dialog, rundingan dan bengkel bersama badan sektor untuk mencapai kemajuan dalam isu hak asasi manusia utama.

Matlamat AICHR ialah menjadikan Asia Tenggara zon bebas penyeksaan, menyediakan remedi kepada mangsa pencabulan hak dan melindungi pembela hak asasi manusia di seluruh rantau ini.

Bon berkata, satu lagi bidang keutamaan AICHR ialah memperkenalkan mekanisme perlindungan rasmi yang membolehkan ia mengeluarkan kenyataan berhubung pencabulan hak asasi manusia dan menggesa negara anggota menghentikan atau mengurangkan penyalahgunaan.

“Kami melihat banyak kritikan terhadap pendirian Asean ke atas hak asasi manusia, tetapi belum menyatakan pendirian kami berhubung isu ini sebagai blok serantau. Laporan Hak Asasi Manusia Asean akan membantu kami berbuat demikian.”

Katanya, AICHR juga berharap dapat bertindak sebagai orang tengah dalam konflik serantau dan memupuk laluan keamanan, termasuk untuk Myanmar, Selatan Thailand dan Papua Barat.

“Jika cadangan itu diluluskan, (suruhanjaya) akan mendengar pihak bertelagah dan mempertimbangkan cadangan bagaimana pertikaian itu boleh dimediasi.

“Kami tidak akan menyebelahi mana-mana pihak, sebaliknya membimbing kedudukan hak asasi manusia yang wajar dipatuhi.”