Pusat Galen untuk Dasar Kesihatan dan Sosial Azrul Mohd Khalib berkata kenaikan duti rokok kepada 77 sen sebatang akan menaikkan bahagian harga runcitnya kepada 61% dan menambah RM771.8 juta kepada tabung negara.
Cukai rokok tidak dinaikkan sejak September 2014, apabila dinaikkan daripada 28 sen kepada 40 sen sebatang.
Pada masa ini, cukai tembakau di Malaysia menyumbang 58.6% daripada harga runcit, iaitu di bawah paras 75% yang disyorkan oleh Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO).
“Berapa banyak hasil sebenar yang boleh diperoleh dengan kenaikan dua sen ini?” kata Ketua Pegawai Eksekutif Pusat Galen Azrul Khalib.
“Malaysia membelanjakan kira-kira RM16 bilion setahun untuk merawat penyakit berkaitan tabiat merokok seperti penyakit kardiovaskular dan kanser paru-paru.
“Bagi setiap RM1 yang dikutip daripada duti eksais tembakau, RM4 dibelanjakan untuk merawat penyakit yang berkaitan,” katanya.
Azrul turut menggesa kerajaan menubuhkan skim insurans kesihatan dan sosial kebangsaan, yang menurutnya boleh menjana kira-kira RM6 bilion setahun.
Dana tersebut, katanya, boleh dikumpul bagi memperkukuh sistem penjagaan kesihatan sejagat dan penjagaan warga emas, selain menangani krisis penyakit tidak berjangkit di negara ini.
“Malangnya, kita tidak mendengar komitmen itu dalam belanjawan kali ini. Sekali lagi, isu ini ditangguhkan,” katanya.
Sementara itu, Persatuan Perubatan Malaysia (MMA) menyatakan kekecewaan kerana yuran minimum RM10 bagi khidmat perundingan doktor am masih tidak berubah selepas 33 tahun.
Walaupun kadar maksimum dinaikkan daripada RM35 kepada RM80, MMA berkata mengekalkan kadar minimum RM10 terus menekan klinik swasta dan tidak mampan untuk jangka panjang.
“Ia amat mengecewakan dan tidak mencerminkan nilai sebenar doktor am dalam memberikan rawatan barisan hadapan,” kata persatuan itu, sambil menambah sejak sekian lama mereka mencadangkan kadar minimum RM50.
MMA turut memaklumkan bahawa lebih 60% pesakit adalah melalui pentadbir pihak ketiga dan syarikat yang membayar kurang daripada RM35 bagi setiap konsultasi, yang menambah tekanan kepada klinik.
Dalam Belanjawan 2026 yang diumumkan semalam, Kementerian Kesihatan akan menerima peruntukan sebanyak RM46.5 bilion untuk menaik taraf hospital, membeli peralatan baharu dan menambah baik kemudahan.
Sebanyak RM1.2 bilion diperuntukkan untuk kerja-kerja pembaikan dan penyelenggaraan, RM100 juta untuk menaik taraf wad hospital daerah, dan RM755 juta bagi menggantikan serta membeli peralatan perubatan moden.
Bagi mengurangkan kesesakan hospital, RM140 juta akan disalurkan untuk perkhidmatan pesakit luar dan RM30 juta bagi memperluas perkhidmatan kepakaran di klinik kesihatan.
Kemudahan baharu yang akan dibangunkan termasuk Pusat Kanser Wilayah Utara di Kedah, blok hospital baharu di Pontian, Banting dan Sungai Buloh, serta Blok Pembedahan Lanjutan di Hospital Pakar Universiti Sains Malaysia, Kubang Kerian, Kelantan.