“Kita akan bekerjasama dengan rakan kongsi untuk meminimumkan risiko, iaitu konflik langsung atau pembahagian ekonomi global kepada blok tegar. Kedua-duanya dilihat berlaku tidak lama lagi, tetapi ia munasabah di bawah tekanan yang semakin meningkat ini.

“Saya tidak percaya konflik bersenjata antara kuasa besar sesuatu yang tidak dapat dielakkan, dan kuasa pertengahan seperti Malaysia boleh membantu mengurangkan ketegangan menerusi diplomasi kreatif,” katanya dalam syarahan khas bertajuk “Super Power Rivalry and Rising Tensions in the Asia Pacific” di University of California di sini yang dihadiri kira-kira 250 pelajar.

Anwar berkata, masih ada ruang untuk meneruskan hubungan kukuh dengan AS dan China, khususnya dalam bidang seperti perubahan iklim, peralihan tenaga, pendidikan dan hubungan antara rakyat yang menawarkan ruang kerjasama.

Menyedari percanggahan pasti timbul, Malaysia masih melihat nilai dalam penglibatan dengan Washington dan Beijing, katanya.

“Kedinamikan ekonomi, budaya inovasi dan peranan utama dalam menjamin kestabilan serantau akan memastikan ia menerajui banyak bidang tidak lama lagi.

“Melainkan berlaku kesilapan sekali-sekala dalam kedudukan dasar, keterbukaan keseluruhan Amerika terhadap imigrasi dan bakat mengekalkan kelebihan daya saing ini. Selagi persaingan keamanan masih ada, negara seperti kita tidak perlu memilih satu pihak atau yang lain.”

Beliau berkata, China akan kekal pusat hal ehwal serantau kerana saiznya, kedekatannya dan hubungan mendalam dengan Asia Tenggara.

“Apabila ekonomi China matang, ia akan mengalihkan penekanan daripada pelaburan dan eksport kepada penggunaan serta perkhidmatan domestik. Skala besar penduduk China memastikan pasaran besarnya akan terus berkembang dengan ketara.

“Realiti ini bermaksud hubungan membina dengan China kekal penting, walaupun kita mengimbangi peranan Amerika yang lama bertahan.”

“Melibatkan kedua-dua kuasa besar memberikan Malaysia ruang lebih strategik untuk memajukan kepentingan negara, pada fikiran saya, mantera ini terpakai secara menyeluruh untuk seluruh Asia Tenggara, walaupun akan ada perbezaan dalam perinciannya.”

Laut China Selatan

Anwar berkata, kedudukan Malaysia berakar umbi dalam mengekalkan keperluan strategik dan ekonomi.

“Kami menentang sekeras-kerasnya sebarang tindakan menjejaskan integriti wilayah atau kebebasan pelayaran kami. Laluan komunikasi laut yang tidak terikat melalui Laut China Selatan penting kerana negara kita akan terbahagi tanpanya.”

Namun begitu, beliau berkata, Malaysia percaya kuasa diplomasi ialah mekanisme terbaik untuk penyelesaian konflik.

“Kami juga amat bergantung kepada sumber minyak dan gas dalam zon ekonomi eksklusif sah, yang menyumbang hingga 40% daripada hasil kerajaan bergantung kepada harga komoditi. Kedudukan kami adalah konsisten dan tidak berubah.”

Katanya, dasar luar yang pragmatik mengintegrasikan diplomasi dan mencari kestabilan.

“Walaupun tidak berkompromi dalam mempertahankan hak kedaulatan, Malaysia secara konsisten mengasaskan pendekatannya dalam undang-undang antarabangsa, khususnya UNCLOS (Konvensyen Undang-undang Laut Antarabangsa Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu).

“Ketika cabaran berkala timbul, Malaysia berjaya meneruskan perkongsian strategik dengan China, membolehkan kerjasama dipertingkatkan dalam bidang seperti perdagangan, pelaburan dan pelancongan, sambil tetap berpegang kepada prinsip kami.

“Kami bertekad meneruskannya dalam cara membina, yang mempunyai kepentingan jangka panjang sebagai panduan.”

Beliau berkata, tiada keraguan persaingan AS-China akan menjadi realiti struktural dalam hal ehwal dunia.

“Hampir semua aspek utama hubungan antarabangsa akan dibentuk oleh keadaan ini. Namun, ia akan menjadi amat mudah untuk mengurangkannya kepada dua negara berkenaan saja.”

Katanya, disebabkan saiznya, keyakinan semakin meningkat di pentas antarabangsa dan budaya sangat berpengaruh serta diaspora global, India akan semakin menonjol dalam hal ehwal global.

“Walaupun ada penentang, tidak bijak untuk bertaruh menentang Jepun yang ekonominya agak pulih berbanding sebelumnya, menunjukkan daya tahannya.”

Anwar berkata, hasrat Jepun menjadi negara lebih normal dan memainkan peranan aktif dalam keselamatan Asia Pasifik adalah wajar dan sah.

“Kami juga berharap Korea Selatan mengembangkan peranannya dalam menstabilkan Asia Pasifik lebih luas. Pertemuan banyak negara, masing-masing mencari peranan dan kepentingan bertanggungjawab di rantau akan menjana keseimbangan yang akan mengekalkan keamanan dan kemakmuran untuk semua.”