Pengarah Eksekutif Pusat Penyelidikan Sosio-Ekonomi (SERC), Lee Heng Guie, berkata jumlah pelaburan RMK13 sebanyak RM611 bilion akan menjadi pemangkin utama yang memacu pertumbuhan ekonomi Malaysia pada tahun-tahun mendatang.

Sebagai tambahan, peruntukan besar ini akan menyokong peralihan struktur ekonomi ke arah sektor pertumbuhan tinggi, bernilai tinggi dan strategik.

Pembiayaan itu merangkumi RM430 bilion daripada kerajaan persekutuan, RM120 bilion daripada syarikat berkaitan kerajaan (GLC) dan syarikat pelaburan berkaitan kerajaan (GLIC), serta RM61 bilion melalui kerjasama awam-swasta (PPP).

Katanya, pelaburan RM611 bilion ke dalam pelbagai projek akan membawa kesan pengganda yang sangat positif kepada ekonomi, perniagaan dan industri, dan akhirnya kepada rakyat.

Lee menganggarkan nisbah pengganda antara dua hingga 2.5 kali, yang diterjemahkan kepada antara RM1.22 trilion hingga RM1.52 trilion nilai aktiviti ekonomi.

Manfaat hasil daripada pelaburan ini bukan sahaja dari segi kewangan, tetapi dari segi pewujud pekerjaan, pembangunan industri sokongan sepanjang rantaian bekalan, dan lain-lain lagi, katanya dalam satu wawancara bersama FMT.

Jana pasaran RM1 trilion

Ketua ekonomi Bank Muamalat Malaysia Bhd Afzanizam Rashid bersetuju bahawa RMK13 memberi kesan pengganda yang berpotensi membuka pasaran bernilai RM1 trilion untuk perniagaan sepanjang tempoh rancangan itu (2026-2030).

“Setiap (ringgit) perbelanjaan kerajaan akan berganda kerana ia mempunyai kesan limpahan kepada ekonomi,” katanya kepada FMT.

“Sebagai contoh, Projek Laluan Rel Pantai Timur (ECRL) yang siap pada 2027 sudah tentu memberi kesan pengganda, khususnya bagi kawasan sepanjang jajaran rel dan stesennya. Tidak termasuk lagi jambatan darat yang akan menghubungkan Pelabuhan Kuantan dan Pelabuhan Klang, yang turut memberi kesan positif kepada ekonomi setempat,” katanya.

Fokus RMK13 terhadap pelaburan strategik berkualiti adalah wajar kerana manfaatnya bersifat pelbagai, melangkaui keuntungan kewangan secara langsung.

Pendekatan itu menjana limpahan sosioekonomi yang ketara, terutama mewujudkan lebih banyak pekerjaan berkualiti tinggi dan memperkukuh perniagaan tempatan supaya lebih berdaya tahan untuk menyertai rantaian bekalan.

Afzanizam menjangkakan aktiviti pelaburan terus berdaya tahan di bawah RMK13, menyokong aspirasi kerajaan ke arah ‘kompleksiti ekonomi dan penciptaan nilai’ yang akhirnya menggerakkan ekonomi ke arah mencapai status negara berpendapatan tinggi.

“Sebagai contoh, peralihan tenaga seperti solar, sisa-kepada-tenaga serta peralihan kepada kenderaan elektrik dan pendigitalan memerlukan pelaburan yang besar. Justeru, komitmen daripada kerajaan persekutuan, GLC/GLIC serta sektor swasta amat kritikal untuk merealisasikan aspirasi tersebut,” katanya.

Meningkatkan rantaian nilai

Berbeza dengan rancangan lima tahun sebelum ini yang lebih menyasarkan pembangunan tradisional, kerajaan meletakkan kecerdasan buatan (AI), pendigitalan serta industri bernilai tinggi sebagai tumpuan utama RMK13.

Pertumbuhan ekonomi Malaysia selepas ini akan dipacu oleh peralihan kepada ekonomi berasaskan penciptaan nilai, diterajui teknologi digital, AI dan pelbagai industri pertumbuhan tinggi dan bernilai tinggi seperti semikonduktor serta tenaga boleh diperbaharui (RE).

“Malaysia telah menggariskan hala tuju jelas untuk menerajui ekonomi Asia Tenggara dalam bidang AI, teknologi digital dan industri RE,” kata Perdana Menteri Anwar Ibrahim di Parlimen.

Di bawah RMK13, kerajaan menyasarkan penggunaan AI diterapkan merentas sektor utama termasuk pembuatan, pertanian, kesihatan, pendidikan, kewangan, keselamatan, perumahan dan perkhidmatan awam. Rancangan ini menyasarkan 95% perkhidmatan kerajaan persekutuan disampaikan secara dalam talian menjelang 2030.

Kerajaan turut merancang memperkenalkan MyDigital ID, iaitu identiti digital selamat bagi memudahkan akses kepada perkhidmatan dalam talian tersebut.

Inisiatif GovTech akan memberi tumpuan kepada penambahbaikan sistem kehakiman serta meningkatkan penyampaian perkhidmatan awam melalui analitik data dan penggunaan teknologi digital.

Usaha ini dijangka memacu produktiviti, kecekapan dan inovasi sambil mengukuhkan daya saing Malaysia di peringkat global.

Sasaran berani untuk sektor E&E

Melalui Projek Perintis Industri Semikonduktor Bernilai Tinggi–Berteknologi Tinggi, 13MP menyasarkan eksport elektrik dan elektronik (E&E) mencecah hampir RM1 trilion menjelang 2030, berbanding kira-kira RM600 bilion tahun lalu.

Sama ada sasaran ini mampu dicapai masih belum pasti, mengambil kira risiko Amerika Syarikat mengenakan tarif punitif terhadap cip semikonduktor yang dihasilkan di negara tanpa kemudahan pembuatan berasaskan AS.

Sasaran tinggi sektor E&E

Menerusi Projek Perdana Industri Semikonduktor Bernilai Tinggi dan Berteknologi Tinggi, RMK13 menyasarkan eksport elektrik dan elektronik (E&E) mencecah hampir RM1 trilion menjelang 2030, berbanding kira-kira RM600 bilion tahun lalu.

Sama ada sasaran ini mampu dicapai masih belum pasti, mengambil kira risiko Amerika Syarikat (AS) mengenakan tindakan tarif terhadap cip semikonduktor yang dihasilkan di negara tanpa kemudahan pembuatan berasaskan AS.

Namun begitu, MBSB Research (dulu dikenali MIDF Research) kekal positif terhadap usaha kerajaan menggiatkan semula sektor semikonduktor negara, yang dijangka membawa ‘kesan pengganda positif’.

Katanya berdasarkan kerjasama dengan ARM Holdings yang diumumkan awal tahun ini, tumpuan lebih terarah kepada pembangunan rantaian nilai hadapan semikonduktor, khususnya dalam bidang reka bentuk litar bersepadu (IC).

Malaysia memperuntukkan USD225 juta (RM930.52 juta) dalam kerjasama empat tahun dengan ARM, syarikat semikonduktor dan reka bentuk perisian berpangkalan di UK, bagi membolehkan negara mengurangkan halangan untuk syarikat tempatan mengakses harta intelek dan teknologinya.

Kerjasama itu menyokong sasaran Strategi Semikonduktor Nasional untuk mewujudkan 10 syarikat dengan hasil tahunan antara RM1 bilion hingga RM4.7 bilion. Perjanjian itu turut merangkumi pembangunan cip AI ‘Dibuat oleh Malaysia’, dengan memanfaatkan teknologi ARM.

“Harus diingat bahawa ketika ini penglibatan Malaysia dalam ekosistem semikonduktor lebih tertumpu pada peringkat hiliran rantaian nilai semikonduktor, di mana 13% daripada aktiviti pemasangan, pengujian dan pembungkusan cip global dilakukan di negara ini,” kata penganalisis teknologinya Martin Fo.

Beliau menambah bahawa syarikat reka bentuk IC tempatan seperti Oppstar, Skyechip, IC Microsystems dan Symmid dijangka menjadi antara penerima manfaat utama daripada tumpuan ini.

Membentuk masa depan rendah karbon

RMK-13 memperkukuh pembangunan mampan dan cita-cita rendah karbon Malaysia dengan menjajarkan pelan itu bersama pelan hala tuju nasional sedia ada seperti Pelan Hala Tuju Peralihan Tenaga Nasional (NETR), dan menetapkan sasaran untuk meningkatkan campuran kapasiti terpasang tenaga boleh baharu (RE) daripada 29% pada 2024 kepada 35% menjelang 2030.

Ketua Pegawai Pelaburan Cypark Resources Bhd, Belqaizi Taufik, berkata sasaran 35% untuk RE adalah ‘bercita-cita tinggi tetapi boleh dicapai jika asasnya betul’.

“Pertama, kita memerlukan pelaksanaan program RE yang konsisten dan tepat pada masanya. Pelabur jangka panjang memerlukan kejelasan dan kebolehramalan dasar.

“Kedua, akses kepada pembiayaan kekal menjadi cabaran sebenar bagi ramai pemain tempatan, terutamanya syarikat bersaiz sederhana,” katanya kepada FMT.

“Pemodenan grid adalah satu lagi pemboleh kritikal. Tanpa naik taraf dan perancangan yang lebih baik untuk penjanaan terdesentralisasi, kita akan menghadapi kesesakan teknikal.”

Terdapat juga keperluan penting untuk membangunkan tenaga kerja RE yang berkemahiran bagi memenuhi permintaan yang meningkat.

“Jika kita melaksanakan perkara-perkara ini dengan betul, saya yakin kita dapat menyediakan lebih 10GW kapasiti RE baharu yang diperlukan menjelang 2030,” tambahnya.

Belqaizi berkata syarikat RE tempatan, termasuk Cypark, bersedia untuk merebut peluang yang timbul daripada rancangan kerajaan untuk mempercepatkan kapasiti RE.

“Ekosistem RE Malaysia telah berkembang jauh. Di Cypark, sebagai contoh, kami telah menyediakan lebih 400MW kapasiti terpasang merangkumi tenaga solar, sisa-kepada-tenaga, dan biogas.

“Dengan sokongan dasar berterusan dan pelaksanaan yang cekap daripada pihak kerajaan, pemain tempatan seperti Cypark berada pada kedudukan yang baik untuk menerajui,” katanya.

Sementara itu, Persekutuan Pengilang-Pengilang Malaysia (FMM) berkata RMK13 adalah ‘rangka tindakan fiskal yang bertanggungjawab’ yang meletakkan sektor pengganda tinggi, terutamanya perkilangan, sebagai pemacu utama pertumbuhan, guna tenaga dan peningkatan struktur.

“Penekanan yang kuat diberikan terhadap pendigitalan, AI, dan sumber tenaga baharu menetapkan hala tuju pandangan jauh untuk transformasi industri Malaysia,” kata Presidennya Soh Thian Lai.

Walaupun rancangan itu meletakkan asas yang kukuh untuk masa depan, pelaksanaannya memerlukan “koheren dasar, penglibatan sektor swasta, dan tumpuan institusi yang berterusan,” kata beliau.